Vertragingstijd

Vertragingstijd. 

December is zo’n maand waar ik met enige weemoedigheid op terugblik. Jaaroverzichten vullen onze huiskamer met onder andere het overlijden van modeontwerper Frans Molenaar, gitaar virtuoos BB King, Thé Lau, Joost Zwagerman en grootverbruiker Armand. Met het overlijden van deze tijdgenoten sterft er een deel van de tijd, mijn tijd. Wat staat er dit jaar op mijn netvlies? Natuurlijk de aanslag in Parijs, maar ook het gedoe rondom de PGB, de vluchtelingen en het FIFA schandaal met Blatter in de hoofdrol. En hoe zit het eigenlijk met ons eigen jaaroverzicht? Facebook vraagt of ik een jaaroverzicht op mijn tijdlijn wil plaatsen. Ik bekijk de door Facebook geselecteerde foto’s van het afgelopen jaar. Herinneringen worden opgeroepen en ik denk: wat is dat toch hard gegaan en wat is er toch weer veel gebeurt in een jaar tijd. Wanneer ik kijk naar de foto’s besef ik des te meer hoe goed ik het heb en heb gehad. Foto’s van de tuin, foto’s wandelend in de natuur, foto’s van mooie en gastvrije momenten met familie, vrienden en buren. Ik heb mijzelf zelfs een opleiding gegund waar ik samen ben met inspirerende mensen. Wanneer ik dit zo allemaal opschrijf, voel ik mij rijk en ook een beetje ongemakkelijk. Ongemakkelijk ten opzichte van mensen die het écht minder goed hebben, die niet in vrijheid leven, waar kennis en ontwikkeling onderdrukt wordt en waar mensen voortdurend leven in angst. Het roept een gevoel op waarin bescheidenheid en solidariteit op zijn plaats is. Het doet mij beseffen dat het zinvol is om met geopende ogen de wereld in te kijken en dankbaar te zijn voor wat ik heb.

Ik besef ook dat ik het afgelopen jaar mensen tegen ben gekomen die zijn verzuurd, mensen die zich tegen van alles afzetten. Ze gebruiken of beter, misbruiken de sociale media, om ongecensureerd hun mening te ventileren. Ik twijfel: is dit een vorm van ons democratisch recht? Bestaat de mogelijkheid, om de snelheid waarmee we onze primaire reactie de ether in slingeren, misschien te voorzien van enig weloverwogen bewustzijn? Soms zou ik willen pleiten voor vertragingstijd: een soort bedenktijd voor het herijken van onze primaire gedachten en gevoelens. Dat Facebook ons niet alleen vraagt of we ons jaaroverzicht plaatsen maar ons ook vraagt naar vertragingstijd. Technisch zou zoiets toch mogelijk moeten zijn? Telkens wanneer we vanuit ons reptielenbrein direct een impuls reactie willen plaatsen, gevoegd vanuit primaire gevoelens, verschijnt er een zandlopertje voor vertragingstijd. De vertragingstijd stelt ons in staat om eerst na te denken en te voorkomen dat we een kortzichtige, haatdragende en onsolidaire reactie plaatsen waarmee we tenslotte zó dom overkomen. Ik wil graag geloven in het goede in de mens, en dat ieder mens telt, niemand uitgesloten. Dus hoe mooi zou het zijn wanneer we in staat zouden worden gesteld door de hightechniek en beleefd in de gelegenheid worden gesteld om onze Thalamus in onze hersenen de tijd te gunnen en onze dierlijke uiting bij te schaven, te verzachten, milder te laten worden om vervolgens vanuit ons hogere brein, een weloverwogen reactie te geven en doordrongen te zijn van hoe goed we het eigenlijk hebben. En voordat sommigen onder u mij nu direct scharen onder linkse zwetsers, makkelijk lullend en vervolgens in één vloeiende beweging op de knop hun reactie het internet op willen slingeren en mij voor van alles uit willen maken, vraag ik beleefd om juist nu even vertragingstijd in te lassen.

Ach, in deze decembermaand waar we toch streven naar liefdevolle aandacht voor elkaar en uit volle borst ‘Gloria in excelsis Deo’ zingen, moet dát toch niet zo moeilijk zijn? Ik hoop oprecht dat we met- en naast elkaar, in plaats van lijnrecht tegenover elkaar kunnen samenleven. Dat we in staat zijn om zonder oordeel, en met iets meer optimisme en mildheid de wereld in te kijken. Een wereld waar we aansluiten in plaats van uitsluiten, waar we relaties aangaan in plaats van uit de weg gaan. Waar liefde een werkwoord is en waarin we ons zelf vertragingstijd gunnen.    

Ik wens je mooie kerstdagen, een vredige jaarwisseling en een liefdevol mensgericht 2016!